Biện pháp thi công phòng sạch là yếu tố quyết định độ sạch và tuổi thọ công trình. Bài viết dưới đây sẽ hướng dẫn chi tiết quy trình và giải pháp thi công chuẩn cho từng loại phòng sạch từ dược phẩm, thực phẩm đến điện tử và y tế.
Nội dung bài viết:
1. Tìm hiểu về các biện pháp thi công phòng sạch
Biện pháp thi công phòng sạch là tập hợp các quy trình, kỹ thuật và tiêu chuẩn được áp dụng nhằm đảm bảo công trình đạt cấp độ sạch theo yêu cầu ISO, GMP hoặc tiêu chuẩn ngành. Khác với thi công nhà xưởng thông thường, phòng sạch đòi hỏi độ chính xác cao, kiểm soát chặt chẽ từ vật liệu, cấu trúc, luồng khí đến áp suất, nhằm ngăn ngừa bụi, vi sinh và tạp chất xâm nhập.
Mỗi hạng mục thi công từ panel, sàn, hệ thống HVAC, cửa airlock đến thiết bị phụ trợ đều phải được thiết kế và lắp đặt đồng bộ, đáp ứng môi trường vô khuẩn, áp suất cân bằng và điều kiện ổn định. Chính vì vậy, việc lựa chọn đúng biện pháp thi công không chỉ quyết định chất lượng công trình, mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến chi phí vận hành, bảo trì và khả năng đạt chứng nhận tiêu chuẩn quốc tế.
2. Các hạng mục chính cần kiểm soát khi thi công phòng sạch
Dù thiết kế thi công phòng sạch đạt chuẩn ở lĩnh vực nào, kỹ sư nhà thầu đều cần kiểm soát đồng bộ 5 yếu tố:
2.1 Kết cấu và vật liệu xây dựng
Sử dụng panel cách nhiệt (PU, PIR, EPS, Rockwool) phủ tôn mạ kẽm hoặc inox.
Bo góc cong, bịt kín khe nối, tránh tích bụi và vi sinh.
Sàn epoxy hoặc vinyl chống tĩnh điện, bề mặt liền mạch.
2.2 Hệ thống HVAC (Điều hòa – Thông gió – Lọc khí)
Lắp đặt lọc HEPA/ULPA ≥ 99.97%.
Kiểm soát luồng khí, áp suất dương giữa các vùng sạch – bẩn.
Cân bằng nhiệt độ 20–25°C, độ ẩm 45–60%.
2.3 Cửa airlock và pass box
Sử dụng khóa liên động, gioăng kín.
Bố trí hợp lý giữa các khu vực để ngăn dòng khí nhiễm bẩn.
2.4 Hệ thống điện – chiếu sáng
Đèn LED chống bụi, đạt chuẩn IP65.
Đi dây ngầm, tủ điện kín, tránh phát sinh bụi.
2.5 Kiểm tra – nghiệm thu
Đo độ sạch (hạt bụi & vi sinh).
Kiểm tra chênh áp, độ ẩm, tốc độ gió.
Lập hồ sơ hoàn công theo ISO/GMP.
>> Xem thêm: Các tiêu chuẩn phòng sạch nào đang được áp dụng hiện nay?
3. Các biện pháp thi công cụ thể với từng loại phòng sạch
3.1 Phòng sạch dược phẩm
Phòng sạch dược phẩm là công trình có yêu cầu kỹ thuật nghiêm ngặt nhất trong các lĩnh vực công nghiệp sạch, vì trực tiếp ảnh hưởng đến chất lượng, độ tinh khiết và tính ổn định của sản phẩm thuốc. Đồng thời, phòng sạch phải đáp ứng nhiều tiêu chuẩn khắt khe từ GMP-WHO, EU-GMP và ISO 14644.
Vì vậy, mục tiêu của biện pháp thi công phòng sạch ngành dược phẩm là cần đảm bảo độ kín khí, khả năng chống nhiễm chéo, và điều kiện vi sinh ổn định lâu dài.
Biện pháp thi công phòng sạch chi tiết:
Kết cấu bao che:
- Sử dụng panel PU hoặc PIR hai mặt tôn mạ kẽm sơn tĩnh điện hoặc inox 304, đảm bảo độ phẳng, kín khít và chống hấp thụ ẩm.
- Tất cả mối nối panel, góc tường – trần – sàn phải bo cong bằng thanh nhôm hoặc PVC để không tích bụi, dễ vệ sinh.
Sàn:
- Thi công lớp epoxy chống tĩnh điện hoặc epoxy kháng khuẩn, chịu được hóa chất tẩy rửa và dung dịch khử khuẩn cồn, clo.
- Đảm bảo độ phẳng và chống trơn trượt, đặc biệt ở khu pha chế và chiết rót.
Hệ thống HVAC:
- Thi công theo cấp độ sạch A → D, đảm bảo áp suất dương ổn định (10–15 Pa) giữa các khu vực.
- Lắp đặt lọc HEPA/ULPA H14 cho các phòng vô trùng, đặc biệt khu chiết rót, đóng gói.
- Tích hợp ống gió bảo ôn kín khít, giảm rung, tránh rò rỉ luồng khí.
Thiết bị phụ trợ:
- Lắp đặt airlock, pass box, air shower đúng vị trí thiết kế để ngăn chéo luồng người và vật liệu.
- Tất cả cửa airlock phải có khóa liên động (interlock) đảm bảo chỉ mở một cửa mỗi lần.
Lưu ý kỹ thuật: Trong quá trình thi công, cần phối hợp với đơn vị tư vấn GMP ngay từ đầu để đảm bảo hồ sơ thẩm định kiểm định đạt yêu cầu, tránh phải cải tạo tốn kém sau này.
3.2 Phòng sạch thực phẩm
Trong phòng sạch sản xuất thực phẩm, việc kiểm soát vi sinh, độ ẩm và bụi hữu cơ là yếu tố then chốt để đảm bảo an toàn vệ sinh và chất lượng sản phẩm. Phòng sạch thực phẩm vì thế phải được thiết kế và thi công theo hướng dễ vệ sinh, chống nấm mốc, ngăn nhiễm chéo và duy trì môi trường ổn định. Toàn bộ hệ thống cần đáp ứng các tiêu chuẩn như GMP-HS, HACCP và ISO 22000 để đảm bảo sản phẩm luôn đạt chuẩn an toàn thực phẩm.
Biện pháp thi công chi tiết:
Vật liệu xây dựng:
- Sử dụng panel PU hoặc EPS phủ tôn kháng khuẩn, bề mặt nhẵn mịn, chống ẩm.
- Sàn epoxy kháng khuẩn hoặc PVC công nghiệp, vừa chống trơn, vừa dễ lau rửa bằng hóa chất thực phẩm.
Luồng di chuyển:
- Thiết kế lối đi riêng cho nguyên liệu, nhân sự và thành phẩm, tránh giao cắt.
- Bố trí airlock và pass box giữa các khu vực có nguy cơ nhiễm chéo cao như khu chế biến – đóng gói.
Thông gió & HVAC:
- Đảm bảo không khí lưu thông đều, tránh đọng hơi ẩm.
- Lắp lọc HEPA hoặc lọc trung gian F7–F9, duy trì áp suất dương nhẹ để tránh hút không khí bẩn từ bên ngoài.
Cửa, thiết bị, thoát nước:
- Cửa inox 304 hoặc panel phủ sơn tĩnh điện, chống ăn mòn.
- Hệ thống thoát nước dốc nhẹ, có bẫy nước khử mùi, tránh ứ đọng gây nấm mốc.
Lưu ý kỹ thuật: Ưu tiên thi công liền khối, không khe hở, và sử dụng keo trám kháng khuẩn để tăng khả năng chống thấm, giúp khu vực sản xuất dễ vệ sinh định kỳ.
3.3 Phòng sạch điện tử
Trong lĩnh vực sản xuất linh kiện và bán dẫn, chỉ một hạt bụi siêu nhỏ hay tia tĩnh điện cũng có thể làm hỏng toàn bộ sản phẩm. Vì vậy, phòng sạch điện tử cần áp dụng các biện pháp thi công phòng sạch đạt chuẩn ISO 14644, IPC-A-610 và ESD S20.20,… nhằm mục tiêu kiểm soát chặt chẽ hạt bụi kích thước nano, duy trì độ ẩm và nhiệt độ ổn định. Đồng thời tích hợp các giải pháp chống tĩnh điện (ESD) để bảo vệ linh kiện và đảm bảo chất lượng sản xuất.
Biện pháp thi công chi tiết:
Sàn chống tĩnh điện:
- Thi công epoxy ESD hoặc vinyl dẫn điện, độ điện trở trong khoảng 10⁶–10⁹ Ω.
- Tích hợp hệ thống tiếp đất tổng thể, bảo đảm dòng điện tĩnh được triệt tiêu an toàn.
Vật liệu và kết cấu:
- Sử dụng panel phủ PVC hoặc thép sơn tĩnh điện, hạn chế phát sinh tĩnh điện và bụi thứ cấp.
- Bo góc cong, mối nối kín bằng silicon trung tính để tránh phóng điện cục bộ.
Hệ thống HVAC:
- Áp dụng luồng khí một chiều (laminar flow) từ trần xuống sàn.
- Lắp lọc HEPA H13–H14 tại AHU hoặc trần lọc, duy trì áp suất dương 5–10 Pa.
- Ống gió được bọc bảo ôn kín tuyệt đối, giảm rung và tránh bụi tích tụ.
Thiết bị và đồ dùng ESD:
- Trang bị bàn thao tác, ghế, găng tay, quần áo chống tĩnh điện đạt chuẩn ANSI/ESD S20.20.
- Toàn bộ thiết bị máy móc phải nối đất liên tục, được đo kiểm định kỳ.
Lưu ý kỹ thuật: Sau thi công, cần đo điện trở sàn, kiểm tra luồng khí và nồng độ bụi hạt ≥ 0.3 µm, đảm bảo đạt cấp ISO Class 5–7 tùy dây chuyền sản xuất.
4. Các lỗi thường gặp và lưu ý khi thi công
Thi công không đồng bộ giữa hệ HVAC và panel, khiến luồng khí rò rỉ, áp suất chênh lệch không ổn định.
Vật liệu kém chất lượng dễ bong tróc, phát sinh bụi thứ cấp, ảnh hưởng cấp độ sạch.
Khe nối và bo góc không được xử lý kín, tạo điểm tích tụ bụi và vi sinh.
Không kiểm tra độ sạch sau thi công, dẫn đến hệ thống không đạt tiêu chuẩn ISO hoặc GMP.
Thiếu hồ sơ nghiệm thu và bản vẽ hoàn công chi tiết, gây khó khăn cho công tác kiểm định và đánh giá GMP sau này.
Vì vậy, ngay từ đầu, nên chọn đơn vị tổng thầu có năng lực phòng sạch chuyên sâu, có kinh nghiệm xử lý kỹ thuật và cung cấp biện pháp thi công phòng sạch đạt chuẩn. Điều này sẽ giúp giảm rủi ro, tiết kiệm thời gian nghiệm thu.
>> Xem thêm: Hướng dẫn vận hành hệ thống phòng sạch tiêu chuẩn
5. INTECH đơn vị chuyên thi công phòng sạch đạt chuẩn ISO, GMP
Với hơn 13 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực phòng sạch, INTECH GROUP là đối tác tin cậy của hàng trăm đơn vị doanh nghiệp nhà máy dược phẩm, thực phẩm, điện tử trên toàn quốc. Đặc biệt, INTECH cũng tự hào là đơn vị đầu tiên thi công thành công phòng sạch class 1 – cấp độ sạch cao nhất tại Việt Nam, chứng tỏ năng lực và uy tín của đơn vị tiên phong đầu ngành.
Đến với INTECH, khách hàng luôn được hỗ trợ các giải pháp trọn gói:
Tư vấn – thiết kế – thi công – kiểm định – vận hành phòng sạch.
Đội ngũ kỹ sư chuyên sâu, am hiểu tiêu chuẩn quốc tế (ISO 14644, GMP-WHO, HACCP).
Cam kết tiến độ, chất lượng, hồ sơ nghiệm thu đầy đủ phục vụ thẩm định GMP.
Ngoài ra để được lựa chọn các loại thiết bị phòng sạch phụ trợ cho hệ thống phòng sạch đạt chuẩn, Air-cleantech.vn – đơn vị sản xuất và phân phối của INTECH luôn sẵn sàng cung cấp các loại sản phẩm AHU, FFU, pass box, air shower,… đạt chuẩn GMP/ISO với chi phí tối ưu và hiệu quả lâu dài.
Biện pháp thi công phòng sạch là nền tảng để đảm bảo công trình đạt chuẩn ISO/GMP ngay từ khâu đầu tiên. Một hệ thống phòng sạch chỉ thực sự “chuẩn” khi thi công đúng quy trình, đúng vật liệu, đúng giải pháp kỹ thuật. Do đó, doanh nghiệp cần tư vấn hợp tác lựa chọn các loại thiết bị phòng sạch và tư vấn thi công lắp đặt vận hành. Liên hệ ngay đến số Hotline: 0976 404 895 để được hỗ trợ tư vấn tận tình.
Tin liên quan