Khác với điều hòa dân dụng thông thường, việc lắp đặt HVAC cần được thiết kế, tính toán và lắp đặt đồng bộ để đảm bảo môi trường làm việc thoải mái và an toàn, giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí và kéo dài tuổi thọ hệ thống. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu chi tiết về khi nào cần lắp đặt HVAC, quy trình thi công, các tiêu chuẩn cần tuân thủ, chi phí, cũng như kinh nghiệm chọn nhà thầu uy tín.
Nội dung bài viết:
1. Khi nào cần lắp đặt HVAC?

Tùy theo loại công trình, nhu cầu sử dụng HVAC sẽ khác nhau:
Công trình dân dụng: Văn phòng, trung tâm thương mại, khách sạn cần hệ thống HVAC để duy trì sự thoải mái cho nhân viên, khách hàng.
Công trình công nghiệp: Nhà máy, xưởng sản xuất cần HVAC để kiểm soát nhiệt độ, độ ẩm, giúp máy móc hoạt động ổn định.
Bệnh viện, phòng thí nghiệm, phòng sạch: Yêu cầu HVAC để kiểm soát nhiễm khuẩn, duy trì môi trường vô trùng.
Trung tâm dữ liệu (Data Center): Cần HVAC để làm mát máy chủ, ngăn ngừa sự cố quá nhiệt.
2. Tiêu chuẩn cần tuân thủ khi lắp đặt HVAC
Một hệ thống HVAC đạt chuẩn không chỉ dựa trên thiết bị hiện đại mà còn phải tuân thủ các tiêu chuẩn quốc tế và trong nước:
ASHRAE (Hoa Kỳ): Tiêu chuẩn toàn cầu về thiết kế và thi công HVAC, trong đó có ASHRAE 62.1 về chất lượng không khí trong nhà và ASHRAE 90.1 về hiệu quả năng lượng.
ISO 14644, GMP (Good Manufacturing Practice): Áp dụng nghiêm ngặt trong phòng sạch dược phẩm, điện tử,… để kiểm soát độ sạch và vi sinh vật.
TCVN (Việt Nam): Tiêu chuẩn TCVN 5687:2024 (thay thế cho TC VN 5687 – 1992 và 2010): quy định thiết kế và lắp đặt hệ thống thông gió, điều hòa không khí cho các công trình dân dụng, công cộng và công nghiệp.
Tiêu chuẩn QCVN 06:2020/BXD về an toàn phòng cháy chữa cháy trong hệ thống HVAC, đảm bảo an toàn khi xảy ra sự cố.
Tiết kiệm năng lượng: Áp dụng công nghệ thiết bị hiệu suất cao và hệ thống điều khiển tự động để giảm chi phí vận hành và bảo vệ môi trường.
>> Xem thêm: Tiêu chuẩn về thông gió điều hòa không khí phòng sạch HVAC
3. Quy trình thiết kế lắp đặt HVAC chi tiết

3.1. Khảo sát công trình
Trước tiên, đội ngũ kỹ sư sẽ tiến hành khảo sát thực tế công trình để tính toán nhu cầu làm mát, thông gió, kiểm soát độ ẩm và lựa chọn phương án thiết kế tối ưu.
Diện tích mặt bằng, số tầng, chiều cao trần.
Số lượng người sử dụng, mật độ nhân sự và thiết bị sinh nhiệt trong không gian.
Mục đích sử dụng của công trình (văn phòng, nhà xưởng, phòng sạch, bệnh viện, trung tâm thương mại…).
3.2. Thiết kế hệ thống
Dựa trên dữ liệu khảo sát, kỹ sư tiến hành thiết kế hệ thống HVAC với các hạng mục chính:
Tính toán tải nhiệt và độ ẩm: Đảm bảo công suất làm mát, sưởi ấm và thông gió phù hợp với điều kiện thực tế.
Xác định lưu lượng gió và số lần trao đổi không khí (ACH): Giúp duy trì chất lượng không khí và đáp ứng tiêu chuẩn môi trường trong nhà.
Lựa chọn phương án cấp gió: Có thể sử dụng luồng khí tầng (laminar flow) cho phòng sạch hoặc luồng khí rối (turbulent flow) cho các không gian thông thường.
Việc thiết kế đúng và chuẩn xác ngay từ đầu sẽ giúp tối ưu hiệu suất hệ thống và tiết kiệm chi phí vận hành lâu dài.
3.3. Lựa chọn thiết bị
Sau khi có bản thiết kế, kỹ sư sẽ tiến hành lựa chọn và bố trí thiết bị. Các thiết bị phụ trợ trong hệ thống HVAC bao gồm:
Thiết bị xử lý trung tâm: AHU (Air Handling Unit), FCU (Fan Coil Unit), Chiller, Cooling Tower.
Thiết bị phụ trợ: FFU (Fan Filter Unit), lọc khí, van gió, damper.
Hệ thống phân phối: Ống gió, ống nước lạnh, đường ống cấp, hồi gió.
Việc chọn đúng chủng loại, công suất và thương hiệu uy tín đảm bảo hệ thống vận hành ổn định, tiết kiệm điện năng và dễ bảo trì.
3.4. Thi công lắp đặt

Tiếp theo, đội ngũ thi công sẽ tiến hành thi công lắp đặt đảm bảo đúng tiêu chuẩn kỹ thuật:
Thi công hệ thống ống gió và ống nước: Đảm bảo kín khít, đúng kích thước, đúng vật liệu theo thiết kế.
Lắp đặt thiết bị chính: AHU, FCU, chiller, cooling tower… theo đúng vị trí và phương án đã phê duyệt.
Đấu nối hệ thống điện – điều khiển: Bao gồm hệ thống BMS (Building Management System) để quản lý và giám sát tự động.
Quá trình thi công cần được giám sát chặt chẽ để đảm bảo chất lượng và an toàn lao động.
3.5. Kiểm tra & chạy thử
Sau khi lắp đặt, hệ thống sẽ được kiểm tra và chạy thử nhằm đảm bảo phát hiện những lỗi kỹ thuật và khắc phục kịp thời trước khi đem hệ thống đưa vào sử dụng. Một số hạng mục kiểm tra cần lưu ý là:
Lưu lượng gió, nhiệt độ, độ ẩm đạt tiêu chuẩn thiết kế.
Độ kín khít của đường ống, khả năng cách nhiệt và hiệu quả lọc bụi.
Kiểm tra hoạt động của thiết bị, hệ thống điện và BMS.
3.6. Nghiệm thu & bàn giao
Sau khi kiểm tra, nếu hệ thống đạt yêu cầu, nhà thầu sẽ tiến hành nghiệm thu và bàn giao cho chủ đầu tư. Bao gồm bàn giao đầy đủ hồ sơ kỹ thuật, bản vẽ hoàn công, tài liệu thiết bị. Hướng dẫn đội ngũ nhân viên vận hành sử dụng và lên lịch bảo dưỡng định kỳ. Ngoài ra, khi lựa chọn các đơn vị thiết kế lắp đặt HVAC uy tín, doanh nghiệp sẽ được cung cấp dịch vụ bảo hành, bảo trì để hệ thống luôn hoạt động ổn định, kéo dài tuổi thọ.
>> Xem thêm: Tổng hợp các tiêu chuẩn HVAC quan trọng mà kỹ sư cần nắm vững
4. Chi phí lắp đặt HVAC bao gồm những gì?
Chi phí lắp đặt HVAC phụ thuộc vào quy mô và yêu cầu kỹ thuật của từng công trình. Thông thường, chi phí để doanh nghiệp đầu tư lắp đặt hệ thống HVAC bao gồm:
Chi phí thiết bị chính: máy lạnh trung tâm, chiller, AHU, FCU.
Chi phí vật tư phụ kiện: ống gió, van, bộ lọc, dây điện, tủ điều khiển.
Chi phí nhân công thi công: lắp đặt, vận chuyển, lắp ráp.
Chi phí thiết kế và giám sát.
Tùy từng diện tích công trình, cấp độ phòng sạch, mức độ tự động hóa, thiết bị sử dụng, tiêu chuẩn kỹ thuật yêu cầu (ISO, GMP, ASHRAE…) mà chi phí đầu tư lắp đặt hệ thống HVAC có thể khác nhau.
5. Kinh nghiệm lựa chọn đơn vị thiết kế thi công HVAC

Để đảm bảo hệ thống HVAC đạt chuẩn kỹ thuật và vận hành hiệu quả, việc lựa chọn đúng đơn vị thiết kế thi công HVAC là yếu tố quan trọng hàng đầu. Dưới đây là một số kinh nghiệm mà doanh nghiệp nên tham khảo:
- Kiểm tra năng lực chuyên môn: Tìm hiểu năng lực chuyên môn của đơn vị qua các dự án nhà máy đã triển khai và thi công. Đặc biệt trong lĩnh vực tương tự như văn phòng, nhà máy, phòng sạch hay bệnh viện.
- Đội ngũ kỹ sư chuyên môn cao: Ưu tiên đơn vị có đội ngũ kỹ sư, chuyên gia giàu kinh nghiệm, am hiểu các tiêu chuẩn đặc thù của từng lĩnh vực, đặc biệt là những ngành đòi hỏi nghiêm ngặt như phòng sạch, bệnh viện, dược phẩm và công nghiệp.
- Các dịch vụ hậu mãi: Đảm bảo đơn vị cung cấp các dịch vụ sửa chữa, bảo hành bảo trì trong suốt quá trình vận hành để kịp thời khắc phục các lỗi kỹ thuật.
- Báo giá minh bạch: Lựa chọn các đơn vị nhà thầu có báo giá minh bạch, rõ ràng để đảm bảo chất lượng sản phẩm và dịch vụ cung cấp.
Trong số các nhà thầu HVAC hiện nay, INTECH Group được đánh giá là một trong những lựa chọn hàng đầu. Với hơn 10 năm kinh nghiệm và hàng trăm dự án thành công trên toàn quốc, INTECH cung cấp giải pháp trọn gói từ khảo sát, thiết kế, cung ứng thiết bị đến thi công, chạy thử và bảo trì hệ thống.
Thế mạnh của INTECH nằm ở đội ngũ kỹ sư chuyên nghiệp, khả năng ứng dụng công nghệ hiện đại, cùng cam kết mang đến hệ thống HVAC bền bỉ, tiết kiệm năng lượng và tối ưu chi phí. Đặc biệt, Air-cleantech.vn còn là đơn vị phân phối các loại thiết bị phụ trợ cho hệ thống HVAC với chi phí tối ưu đảm bảo hiệu quả hoạt động.
Để được tư vấn chi tiết về các thiết bị phòng sạch, giải pháp thiết kế, thi công lắp đặt HVAC, liên hệ ngay đến số Hotline: 09764 04 895 để được hỗ trợ tận tình.
FAQ
- Bố trí đường ống gió/nước hợp lý, tránh rò rỉ hoặc tổn thất áp suất lớn.
- Đảm bảo cách nhiệt tốt cho ống lạnh, giảm thất thoát năng lượng.
- Sử dụng vật liệu đạt chuẩn (ống gió, van gió, bảo ôn…).
- Tuân thủ tiêu chuẩn về an toàn điện, chống cháy, cách âm.
- Đảm bảo độ nghiêng, khoảng cách và vị trí thiết bị thuận tiện cho bảo trì.
Trong phòng sạch, HVAC cần:
- Đảm bảo số lần trao đổi khí/giờ (ACH) theo tiêu chuẩn ISO 14644 hoặc GMP.
- Duy trì áp suất dương hoặc âm giữa các phòng để kiểm soát dòng khí.
- Sử dụng lọc HEPA/ULPA để loại bỏ hạt bụi, vi sinh.
- Đảm bảo nhiệt độ, độ ẩm ổn định trong giới hạn cho phép.
Hệ thống HVAC cần thiết trong:
- Nhà máy sản xuất (dược phẩm, thực phẩm, điện tử, y tế…).
- Công trình thương mại, văn phòng, khách sạn.
- Phòng sạch yêu cầu kiểm soát nhiệt ẩm và áp suất.
- Bệnh viện, phòng mổ, phòng thí nghiệm.
Mỗi môi trường có yêu cầu kỹ thuật khác nhau về nhiệt độ, độ ẩm, lọc khí và số lần trao đổi khí.
Có. Việc thi công HVAC phải dựa trên bản vẽ thiết kế để đảm bảo đúng tiêu chuẩn kỹ thuật, vị trí ống gió, ống nước và thiết bị. Nếu tự ý thay đổi sẽ dễ dẫn đến tổn thất áp suất, tốn năng lượng và khó bảo trì sau này.
Một số lỗi phổ biến gồm: lắp ống gió không kín gây rò rỉ, bảo ôn không đúng quy cách dẫn đến ngưng tụ nước, đặt quạt sai hướng, bố trí thiết bị khó bảo trì. Khắc phục bằng cách tuân thủ đúng bản vẽ, kiểm tra thường xuyên trong quá trình thi công.

Tin liên quan