Phòng sạch có độc hại không là thắc mắc phổ biến của nhiều người khi lần đầu làm việc trong môi trường này. Trên thực tế, phòng sạch được thiết kế để kiểm soát bụi, vi sinh và chất lượng không khí, đảm bảo an toàn tuyệt đối cho cả sản phẩm và con người. Nếu được vận hành đúng tiêu chuẩn, đây không chỉ là môi trường không độc hại mà còn sạch và an toàn hơn cả văn phòng thông thường. Cùng tìm hiểu rõ trong bài viết dưới đây nhé!
Nội dung bài viết:
1. Hiểu đúng về phòng sạch
Khi nhắc đến “phòng sạch”, nhiều người thường hình dung đó là một không gian kín mít, áp suất cao và phải mặc đồ bảo hộ trùm kín từ đầu đến chân. Điều này khiến không ít người lo lắng: Liệu làm việc trong phòng sạch có độc hại không?
Trên thực tế, phòng sạch (Cleanroom) là một môi trường kỹ thuật cao được thiết kế để kiểm soát nồng độ hạt bụi, vi sinh, nhiệt độ, độ ẩm và áp suất nhằm đảm bảo chất lượng sản phẩm. Toàn bộ không khí trong phòng sạch được lọc qua bộ lọc HEPA hoặc ULPA, loại bỏ đến 99.9995% hạt bụi có kích thước siêu nhỏ (≥0.12 µm). Hệ thống này không chỉ giúp bảo vệ sản phẩm mà còn tạo ra môi trường cực kỳ sạch và an toàn cho con người.
Điểm đặc biệt là trong phòng sạch:
- Không có khí độc hay hơi hóa chất tồn lưu.
- Nhiệt độ và độ ẩm được điều chỉnh ổn định, phù hợp với cơ thể người.
- Áp suất dương duy trì giúp không khí sạch luôn đẩy bụi bẩn ra ngoài.
Chính vì thế, phòng sạch không phải là môi trường “độc hại”, mà là không gian được kiểm soát nghiêm ngặt để đảm bảo an toàn cao nhất cho người và sản phẩm.
2. Vì sao nhiều người nghĩ phòng sạch “độc hại”?
Có ba nguyên nhân chính dẫn đến hiểu lầm rằng làm việc trong phòng sạch có thể ảnh hưởng sức khỏe:
2.1. Cảm giác “ngột” do môi trường kín
Không khí trong phòng sạch được tuần hoàn qua hệ thống lọc nhiều tầng, khiến người mới vào có thể cảm thấy “ít gió” hoặc “bí hơi”. Tuy nhiên, hệ thống HVAC luôn cấp ít nhất 10% gió tươi từ bên ngoài, và tối thiểu 20 m³/giờ/người theo tiêu chuẩn TCVN 5687:2010 đảm bảo lượng oxy ổn định. Quá trình tuần hoàn không khí liên tục cùng các bộ lọc HEPA/ULPA giúp duy trì môi trường phòng sạch liên tục sạch và an toàn dù không gian có vẻ kín. Đây là thiết kế tiêu chuẩn quốc tế trong phòng sạch công nghiệp.
2.2. Trang phục cleanroom trùm kín
Nhân viên phải mặc đồ chống tĩnh điện, đeo găng, khẩu trang, mũ, giày chuyên dụng để tránh tạo bụi. Điều này khiến nhiều người cảm giác nóng và khó chịu, đặc biệt khi làm việc lâu. Nhưng đây chỉ là cảm giác vật lý, không hề liên quan đến độc tính.
>> Xem thêm: Tiêu chuẩn về quần áo phòng sạch và những lưu ý quan trọng
2.3. Thiết bị kỹ thuật đặc biệt
Một số khu vực có đèn UV diệt khuẩn, khí nén hoặc dung môi vệ sinh (IPA, ethanol) khiến người ngoài nghĩ rằng đây là môi trường “nguy hiểm”. Thực tế, các yếu tố này được kiểm soát nghiêm ngặt theo tiêu chuẩn ISO 14644, GMP hoặc OSHA, đảm bảo an toàn cho cả người vận hành và sản phẩm.
3. Các yếu tố kỹ thuật có thể ảnh hưởng đến sức khỏe và cách kiểm soát
Dù phòng sạch không độc hại, nhưng nếu thiết kế hoặc vận hành sai kỹ thuật, có thể gây một số khó chịu tạm thời cho người làm việc. Dưới đây là bảng phân tích các yếu tố kỹ thuật thường gặp và giải pháp kiểm soát:
| Yếu tố kỹ thuật | Ảnh hưởng có thể gặp | Biện pháp kiểm soát kỹ thuật |
|---|---|---|
| Áp suất dương 5–15 Pa | Có thể gây ù tai nhẹ nếu chênh áp lớn | Cân chỉnh van áp, bảo trì quạt gió định kỳ |
| Độ ẩm thấp (30–45%) | Khô da, khô mũi, dễ kích ứng | Lắp bộ tạo ẩm tự động, bố trí ca nghỉ hợp lý |
| Đèn UV diệt khuẩn | Tiếp xúc trực tiếp gây kích ứng da/mắt | Chỉ bật khi không có người trong phòng |
| Dung môi vệ sinh (IPA, ethanol) | Mùi nhẹ, dễ gây khó chịu nếu dùng nhiều | Dùng tủ hút, vệ sinh nhanh, đảm bảo thông gió |
| Tiếng ồn từ FFU/AHU | Mệt mỏi, giảm tập trung | Thiết kế tiêu âm, bảo trì định kỳ |
| Trang phục cleanroom bí | Dễ nóng, khó di chuyển | Chọn vải thoáng khí, điều hòa ổn định 21–24°C |
Nếu bạn băn khoăn làm việc trong phòng sạch có độc hại không, thì có thể thấy các yếu tố kỹ thuật trong phòng sạch không tạo ra “độc tính”, mà chỉ ảnh hưởng đến mức độ thoải mái. Việc tuân thủ quy trình vận hành, bảo trì hệ HVAC và sử dụng thiết bị đạt chuẩn sẽ giúp môi trường phòng sạch luôn an toàn và ổn định.
4. Làm việc lâu trong phòng sạch có độc hại không?
Không. Làm việc lâu trong phòng sạch không gây hại cho sức khỏe, miễn là nhân viên, người lao động không làm việc quá lâu liên tục trong môi trường độ ẩm thấp. Sự “khó chịu” của phòng sạch thường đến từ yếu tố vật lý (nhiệt độ, ẩm, đồ bảo hộ), chứ không phải do độc chất hay không khí. Nếu phòng sạch đạt chuẩn, nhân viên vận hành thậm chí ít tiếp xúc bụi, vi sinh, hóa chất hơn so với môi trường văn phòng thông thường.
Do đó, nhân viên phòng sạch cần đảm bảo thực hiện đúng quy trình thay đồ, rửa tay, khử khuẩn. Phòng sạch có lịch nghỉ giải lao 5–10 phút mỗi 2–3 giờ để nhân viên được giảm mỏi cơ và tránh khô mắt. Ngoài ra, nhân viên phòng sạch cần báo kỹ thuật ngay nếu có dấu hiệu bất thường: ngột, ù tai, mùi lạ.
5. Mẹo giúp nhân viên làm việc trong phòng sạch thoải mái hơn
- Uống đủ nước, thoa kem dưỡng ẩm nhẹ để tránh khô da.
- Giữ tư thế làm việc đúng, hạn chế thao tác lặp lại gây mỏi vai – cổ.
- Tuân thủ nghiêm ngặt quy trình thay đồ, không mang thiết bị cá nhân vào phòng sạch.
- Tập thể dục nhẹ nhàng giữa các ca trước khi vào làm việc phòng sạch.
- Nếu môi trường có dấu hiệu quá khô hoặc nóng, báo lại bộ phận kỹ thuật để điều chỉnh hệ thống HVAC
6. Cần làm gì để phòng sạch luôn đạt chuẩn
ngoài ra, hệ thống kiểm soát vận hành và bảo trì định kỳ là yếu tố then chốt đảm bảo phòng sạch luôn duy trì hiệu quả và an toàn lâu dài. Việc giám sát liên tục các thông số như áp suất, nhiệt độ, độ ẩm và hiệu suất lọc bụi theo tiêu chuẩn ISO 14644 – đặc biệt là ISO 14644-1 và ISO 14644-3 giúp phát hiện sớm các sai lệch và kịp thời xử lý.
Đồng thời, công tác bảo trì, hiệu chuẩn thiết bị, vệ sinh định kỳ và kiểm tra hệ thống HVAC được thực hiện nghiêm ngặt để duy trì môi trường phòng sạch ổn định và phù hợp với yêu cầu sản xuất. Đây là vấn đề tối quan trọng để tránh sự cố và đảm bảo môi trường sản xuất an toàn, sạch và tiết kiệm năng lượng.
>> Xem thêm: Nguyên tắc làm việc trong phòng sạch sản xuất
7. INTECH – Giải pháp phòng sạch an toàn, đạt chuẩn quốc tế tại Việt Nam
Trong bối cảnh nhiều doanh nghiệp lo ngại về mức độ an toàn và độc hại tiềm ẩn trong phòng sạch, việc lựa chọn đơn vị thiết kế cung cấp thiết bị uy tín đóng vai trò then chốt. Một hệ thống phòng sạch chỉ thực sự “an toàn” khi được tính toán đúng tải nhiệt, lưu lượng gió, và sử dụng vật liệu thiết bị đạt chuẩn quốc tế.
Air-Cleantech.vn, đơn vị trực thuộc Intech Group, chuyên sản xuất và phân phối thiết bị phòng sạch như FFU, Pass Box, Air Shower, bộ lọc HEPA/ULPA, panel cách nhiệt, cùng các giải pháp kiểm soát bụi và chênh áp toàn diện. Toàn bộ sản phẩm đều được kiểm định theo ISO 14644 và GMP-WHO, đảm bảo không phát sinh khí độc, không rò rỉ bụi, và thân thiện với người vận hành.
Với hơn 13 năm kinh nghiệm, Intech Group là đơn vị đầu tiên tại Việt Nam thi công thành công phòng sạch Class 1 – cấp độ sạch cao nhất hiện nay. Các dự án của Intech được đánh giá cao về hiệu suất – độ ổn định – an toàn môi trường làm việc, giúp doanh nghiệp đạt chuẩn ISO/GMP và giảm thiểu rủi ro trong vận hành.
Như vậy, qua bài viết trên hy vọng đã giúp bạn hiểu rõ phòng sạch có độc hại không và làm việc trong phòng sạch như thế nào để hiệu quả hơn. Để được biết thêm thông tin chi tiết cũng như hỗ trợ tư vấn về các loại thiết bị phòng sạch đạt chuẩn, liên hệ ngay Hotline: 0976 404 895 để được hỗ trợ tư vấn tận tình.
FAQ
Mặc dù không khí trong phòng sạch được lọc liên tục, con người vẫn là nguồn phát sinh bụi và vi sinh lớn nhất (từ da, tóc, hơi thở). Việc mặc quần áo bảo hộ, khẩu trang, găng tay và mũ trùm đầu giúp ngăn ô nhiễm từ cơ thể vào sản phẩm, đồng thời bảo vệ người lao động khỏi tiếp xúc với bất kỳ vật chất đặc thù nào trong quá trình sản xuất.
Điều này phụ thuộc vào ngành nghề và quy trình sản xuất. Một số phòng sạch trong lĩnh vực bán dẫn, dược phẩm hoặc hóa chất có thể sử dụng dung môi, khí nén hoặc hóa chất đặc thù — nhưng tất cả đều được kiểm soát theo tiêu chuẩn an toàn quốc tế (GMP, ISO 14644, OSHA). Các hệ thống thông gió, lọc khí và cảnh báo đều được thiết kế để giảm thiểu rủi ro.
Độ ồn trong phòng sạch thường được kiểm soát dưới 60 dB(A) – tương đương tiếng nói chuyện bình thường. Các thiết bị như FFU, AHU, quạt thông gió đều được thiết kế cách âm, giảm rung để đảm bảo môi trường làm việc yên tĩnh và tập trung. Nếu tiếng ồn vượt ngưỡng cho phép, hệ thống sẽ được kiểm tra và bảo trì ngay để đảm bảo an toàn thính giác.
Mọi nhân viên trước khi vào khu vực phòng sạch đều phải được huấn luyện quy trình thao tác, sử dụng đồ bảo hộ, quy tắc vệ sinh cá nhân và xử lý tình huống khẩn cấp. Điều này không chỉ đảm bảo an toàn cho con người mà còn giữ vững độ sạch đạt chuẩn GMP/ISO trong quá trình sản xuất.
Không. Hệ thống HVAC phòng sạch được thiết kế để luân chuyển và cấp gió tươi liên tục, đảm bảo hàm lượng oxy ổn định cho con người. Tỷ lệ gió tươi thường đạt từ 10–20% tổng lưu lượng gió tuần hoàn, tùy cấp độ sạch. Ngoài ra, các cảm biến CO₂ được lắp đặt để tự động điều chỉnh lưu lượng gió khi nồng độ khí vượt ngưỡng cho phép, giúp duy trì môi trường thoáng khí và an toàn cho hô hấp.
Tin liên quan