Thi công phòng sạch là giai đoạn then chốt quyết định hiệu suất, độ an toàn và cấp độ sạch của phòng sạch trong toàn bộ hệ thống sản xuất ngành dược phẩm, y tế, điện tử và thực phẩm. Quy trình, tiêu chuẩn thi công phòng sạch và những lưu ý khi thi công nào cần biết. Cùng tìm hiểu trong bài viết dưới đây nhé!
Nội dung bài viết:
1. Thi công phòng sạch là gì? Vì sao là bước quan trọng trong xây dựng nhà máy hiện đại?
Thi công phòng sạch là quá trình xây dựng, lắp đặt và hoàn thiện các hạng mục kỹ thuật nhằm tạo nên môi trường kiểm soát bụi, vi sinh, nhiệt độ, độ ẩm và áp suất theo tiêu chuẩn quốc tế. Đây là giai đoạn quyết định đến khả năng vận hành ổn định, an toàn và hiệu quả của toàn bộ dây chuyền sản xuất trong các ngành như dược phẩm, y tế, điện tử, thực phẩm và bán dẫn.
Một phòng sạch chỉ thật sự đạt chuẩn khi được thi công đúng kỹ thuật. Mọi chi tiết từ vật liệu panel, hệ thống HVAC, điện chiếu sáng đến thiết bị phụ trợ đều phải tuân thủ tiêu chuẩn ISO và GMP. Chỉ cần một sai lệch nhỏ trong thi công, ví dụ như khe hở giữa các tấm panel hoặc hướng gió sai lệch, cũng có thể khiến toàn bộ cấp độ sạch bị mất kiểm soát, gây rủi ro lớn cho sản phẩm và quy trình sản xuất.
2. Tiêu chuẩn thi công phòng sạch theo ISO và GMP-WHO
Thi công phòng sạch không đơn thuần là xây dựng không gian kín, mà là thiết lập một môi trường kỹ thuật được kiểm soát nghiêm ngặt theo các tiêu chuẩn quốc tế. Một số tiêu chuẩn quan trọng gồm:
ISO 14644-1: Quy định cấp độ sạch không khí, giới hạn số hạt bụi trong 1m³ không khí.
ISO 14644-4: Hướng dẫn thiết kế, thi công và bảo trì phòng sạch.
GMP-WHO / GMP-EU Annex 1: Tiêu chuẩn “Thực hành sản xuất tốt”, quy định điều kiện thi công và vận hành trong lĩnh vực dược phẩm.
TCVN 8664-1:2011: Tiêu chuẩn Việt Nam về phòng sạch và môi trường có kiểm soát.
Bên cạnh đó, các bệnh viện và nhà máy dược thường kết hợp thêm ASHRAE 170 (thiết kế hệ thống HVAC y tế) và EN 1822 / EN ISO 29463 (kiểm định bộ lọc HEPA/ULPA). Tuân thủ các tiêu chuẩn này giúp đảm bảo phòng sạch sau khi thi công đạt đúng cấp độ thiết kế – từ ISO Class 5 đến ISO Class 8, tương ứng với yêu cầu từng ngành nghề.
>> Xem thêm: Các tiêu chuẩn phòng sạch nào đang được áp dụng hiện nay?
3. Quy trình thi công phòng sạch chuyên nghiệp
Một dự án phòng sạch đạt chuẩn thường trải qua 6 bước kỹ thuật chính:
Bước 1: Khảo sát & thiết kế kỹ thuật
Trước khi thi công, cần xác định rõ mục đích sử dụng (dược phẩm, điện tử, y tế hay thực phẩm), cấp độ sạch yêu cầu (ISO 5–8) và quy mô dự án. Ngoài ra, cần đánh giá mặt bằng, áp suất, hướng gió, lưu lượng khí, tải điện và vật liệu phù hợp.
Điều này giúp thiết kế hệ thống phù hợp, tránh lãng phí chi phí đầu tư, quyết định 70% thành công của dự án.
Bước 2: Thi công
- Thi công kết cấu panel, trần và sàn: Sử dụng panel PU/PIR cách nhiệt – chống cháy, trần nhôm hoặc thép sơn tĩnh điện, sàn vinyl hoặc epoxy chống tĩnh điện. Mọi mối nối được xử lý kín khí tuyệt đối để tránh bụi lọt vào.
- Thi công hệ thống HVAC: Bao gồm AHU (Air Handling Unit), đường ống gió, các cấp lọc G4 – F9 – H13/H14, bộ khuếch tán khí và cảm biến chênh áp. Hệ thống được thiết kế để duy trì áp suất dương hoặc âm theo từng khu vực.
- Thi công hệ thống điện & chiếu sáng cleanroom: Hệ thống điện sử dụng dây cáp bọc chống bụi, ống đi âm tường panel, và đèn LED cleanroom đạt chuẩn IP65 – CRI ≥ 90 – không nhấp nháy. Tất cả thiết bị điện phải đáp ứng tiêu chuẩn chống tĩnh điện và dễ vệ sinh, tránh phát sinh bụi và nhiễu điện trong môi trường kiểm soát.
Bước 3: Lắp đặt thiết bị & phụ kiện phòng sạch
Tùy vào yêu cầu phòng sạch, lắp đặt các thiết bị phòng sạch quan trọng như pass box, air shower, interlock, cửa airlock, sticky mat, bàn inox, v.v.
Lưu ý: Tất cả được lựa chọn sao cho đồng bộ với hệ thống HVAC – điện – chiếu sáng. Đây là yếu tố quyết định hiệu suất vận hành của phòng sạch. Ngoài ra, việc bố trí ống gió, AHU, return air grille và đèn LED cleanroom cần được phối hợp ngay từ giai đoạn thiết kế để tránh xung đột luồng khí, đảm bảo hiệu quả lọc bụi và duy trì ổn định áp suất trong phòng sạch.
Bước 4: Kiểm tra – đo kiểm – bàn giao
Sau khi hoàn thiện, hệ thống cần được kiểm tra bằng các bài test hạt bụi, đo vận tốc gió, chênh áp, độ ồn, vi sinh, độ kín khí và kiểm tra luồng khí để xác nhận cấp độ sạch thực tế và đáp ứng các tiêu chuẩn yêu cầu trước khi bàn giao và vận hành.
4. Vật liệu và thiết bị sử dụng trong thi công phòng sạch
Vật liệu và thiết bị là hai yếu tố quyết định chất lượng và độ bền của công trình phòng sạch. Các loại thiết bị phòng sạch không thể thiếu bao gồm:
Panel vách và trần: Panel PU, PIR hoặc EPS bề mặt tôn sơn tĩnh điện, liên kết kín khít, chống bụi và dễ vệ sinh.
Sàn phòng sạch: Vinyl chống tĩnh điện, epoxy phủ seamless, đảm bảo không tạo khe bám bụi.
Hệ thống lọc khí: Lọc G4 (sơ cấp) – F8 (trung cấp) – H13/H14 (HEPA), loại bỏ tới 99.97% hạt ≥ 0.3µm.
Đèn LED cleanroom: Ánh sáng 6500K, CRI ≥ 90, đạt tiêu chuẩn EN 12464-1.
Thiết bị phụ trợ: Pass box, air shower, laminar box, interlock, đồng hồ chênh áp, sensor nhiệt – ẩm.
Air-Cleantech.vn là nhà sản xuất và phân phối thiết bị phòng sạch hàng đầu tại Việt Nam – trực thuộc INTECH Group, chuyên cung cấp trọn bộ thiết bị đạt chuẩn ISO/GMP cho các dự án thi công của nhiều nhà thầu lớn. Các sản phẩm được thiết kế đồng bộ, giúp rút ngắn thời gian thi công và tăng hiệu quả vận hành.
>> Xem thêm: Phân biệt vật tư phòng sạch và thiết bị phòng sạch
5. Báo giá và yếu tố ảnh hưởng đến chi phí thi công phòng sạch
Chi phí thi công phòng sạch không có con số cố định, mà phụ thuộc vào nhiều yếu tố kỹ thuật và quy mô cụ thể của dự án. Một số yếu tố chính tác động đến tổng mức đầu tư gồm:
Cấp độ sạch (ISO 5 → ISO 8): Cấp độ càng cao, yêu cầu về hệ thống lọc khí, kiểm soát dòng khí và cấu hình phòng càng khắt khe. Do đó, chi phí tăng tương ứng với mức độ chính xác kỹ thuật cần đạt được.
Diện tích và chiều cao phòng sạch: Quy mô lớn hơn đồng nghĩa với việc phải lắp đặt thêm thiết bị HVAC, AHU, đèn chiếu sáng và vật liệu panel. Những thông số này ảnh hưởng trực tiếp đến khối lượng thi công và vật tư.
Hệ thống HVAC & điện: Đây là hạng mục chiếm 40–60% tổng chi phí đầu tư, bao gồm máy xử lý không khí, đường ống gió, bộ lọc khí, tủ điện, dây cáp, đèn LED cleanroom và cảm biến điều khiển.
Vật liệu hoàn thiện: Các yếu tố như panel cách nhiệt – chống cháy, sàn epoxy hoặc vinyl chống tĩnh điện, cửa airlock, phụ kiện inox cũng quyết định đến độ bền và chi phí thi công.
Yêu cầu kiểm định và test vận hành: Tùy ngành nghề (dược phẩm, y tế, thực phẩm, điện tử…), phòng sạch phải thực hiện các bài test theo tiêu chuẩn GMP, ISO hoặc FDA, ảnh hưởng đến thời gian và chi phí hoàn thiện.
Các nhà máy có thể tối ưu 20–30% chi phí đầu tư nếu lựa chọn thiết bị phòng sạch chất lượng cao và tương thích với hệ thống thi công ngay từ giai đoạn đầu. Việc phối hợp giữa nhà thầu thi công và nhà sản xuất cung cấp thiết bị đồng bộ như Air-Cleantech.vn giúp rút ngắn tiến độ, giảm sai số kỹ thuật và đảm bảo hiệu quả vận hành lâu dài.
6. Giải pháp thi công – thiết bị – bảo trì phòng sạch trọn gói từ Intech Group
Nếu như bạn đang muốn tìm các đơn vị cung cấp các giải pháp thiết kế thi công đo kiểm, bảo trì phòng sạch trọn gói, INTECH Group chính là đơn vị uy tín mà bạn có thể tham khảo. Với hơn 13 năm kinh nghiệm trong ngành, INTECH Group là nhà thầu uy tín triển khai hàng trăm dự án phòng sạch lớn nhỏ trên toàn quốc với các lĩnh vực bệnh viện, nhà máy dược, điện tử và thực phẩm,….
Đặc biệt, INTECH còn là đơn vị đầu tiên tại Việt Nam từng thi công thành công phòng sạch Class 1 (cấp độ sạch cao nhất hiện nay). Với đội ngũ kỹ sư giàu kinh nghiệm và năng lực kỹ thuật từ Intech Group, chúng tôi hỗ trợ:
Tư vấn thiết kế thi công kỹ thuật phòng sạch phù hợp tiêu chuẩn ISO/GMP.
Cung cấp đồng bộ thiết bị & phụ kiện phòng sạch đạt chuẩn kiểm định.
Hỗ trợ kỹ thuật & bảo trì hệ thống phòng sạch sau thi công.
Ngoài ra, Air-cleantech.vn – đơn vị trực thuộc INTECH còn cung cấp các giải pháp thiết bị phòng sạch đạt chuẩn quốc tế ISO, GMP giúp đảm bảo môi trường sản xuất vô trùng, tiết kiệm năng lượng và vận hành ổn định lâu dài.
Thi công phòng sạch là một quá trình phức tạp, đòi hỏi sự am hiểu sâu về kỹ thuật, tiêu chuẩn quốc tế (ISO, GMP, WHO…) và kinh nghiệm thực tế để đảm bảo hiệu quả vận hành lâu dài. Việc lựa chọn đúng đơn vị cung cấp thiết bị phòng sạch và giải pháp tổng thể ngay từ giai đoạn đầu sẽ giúp doanh nghiệp tiết kiệm đáng kể chi phí, đồng thời đảm bảo chất lượng phòng sạch đạt chuẩn kiểm định.
Để được giải pháp thiết bị hoặc tư vấn kỹ thuật phục vụ thi công phòng sạch, hãy liên hệ Air-Cleantech.vn – Hotline 0976.404.895 để được mang đến giải pháp tối ưu, an toàn và bền vững cho mọi dự án phòng sạch tại Việt Nam.
FAQ
Phòng sạch phải được đo kiểm sau thi công bởi đơn vị độc lập, đánh giá các chỉ tiêu như:
Mật độ hạt bụi (theo ISO 14644-1).
Áp suất chênh lệch, tốc độ luồng khí.
- Nhiệt độ, độ ẩm, độ rò rỉ không khí.
Chỉ khi đạt tất cả thông số theo thiết kế, phòng sạch mới được cấp chứng nhận đạt chuẩn.
Một số lỗi phổ biến gồm:
Thiết kế không đồng bộ giữa hệ thống HVAC và kết cấu panel.
Sử dụng vật liệu không đạt chuẩn sạch hoặc dễ sinh bụi.
Không kiểm soát tốt khe hở, rò khí giữa các phòng.
Thiếu quy trình kiểm định trước khi bàn giao.
Tùy vào quy mô và cấp độ sạch yêu cầu:
Phòng nhỏ (dưới 100m²): 3–6 tuần.
Phòng trung bình (100–500m²): 1–2 tháng.
- Phòng quy mô lớn (trên 1000m²): 2–4 tháng hoặc hơn.
Thời gian có thể thay đổi theo tiến độ phê duyệt thiết kế, nhập thiết bị và kiểm định.
Có. Phòng sạch cần bảo trì định kỳ 3–6 tháng/lần để vệ sinh hệ thống lọc, kiểm tra chênh áp, thay lọc HEPA/Pre-filter, hiệu chỉnh nhiệt – ẩm và đảm bảo duy trì cấp độ sạch ổn định.
Tường & trần: Panel EPS, PU hoặc Rockwool phủ tôn sơn tĩnh điện.
Sàn: Vinyl chống tĩnh điện, epoxy hoặc terrazzo.
Cửa & kính: Kính cường lực 2 lớp, cửa nhôm hoặc thép sơn tĩnh điện.
Phụ kiện: Silicon bịt kín kháng khuẩn, gioăng EPDM chống rò khí.
Tin liên quan