Áp dụng các tiêu chuẩn phòng sạch thực phẩm là một trong những tiêu chí quan trọng hàng đầu giúp các nhà sản xuất chứng minh được sự uy tín, năng lực và chất lượng sản phẩm với người tiêu dùng trên thị trường trong nước và quốc tế. Cùng Air-cleantech.vn tìm hiểu các yêu cầu và tiêu chuẩn quan trọng trong bài viết dưới đây nhé!
Nội dung bài viết:
1. Phòng sạch thực phẩm là gì?
Vì sao cần áp dụng tiêu chuẩn phòng sạch thực phẩm?
Như chúng ta đã biết, con người muốn sống cần nước để uống và thực phẩm để ăn. Ngoài ra để con người sống lâu sống khỏe, chúng ta cần phải đảm bảo lượng thức ăn, thức uống nạp vào cơ thể luôn sạch sẽ và chất lượng.
Trước nhu cầu về thực phẩm to lớn trong xã hội hiện nay, mọi quy trình sản xuất, chế biến thực phẩm của các nhà sản xuất phải đảm bảo diễn ra trong môi trường sạch sẽ vô trùng (phòng sạch) và tuân thủ các tiêu chuẩn phòng sạch thực phẩm. Việc áp dụng các quy định và tiêu chuẩn này, mang lại nhiều lợi ích rõ rệt như:
+ Bảo vệ sức khỏe của người tiêu dùng
+ Bảo đảm chất lượng và giá trị sản phẩm, tránh bị hư hỏng, nấm mốc, lên men biến đổi trong quá trình sản xuất đặc biệt là các sản phẩm bơ, sữa, thịt hải sản, đồ chế biến sẵn
+ Giảm thiệt hại do thu hồi sản phẩm, ngăn chặn sự lây lan ô nhiễm ra toàn bộ dây chuyền sản phẩm.
+ Nâng cao uy tín và giá trị kinh tế khi tham gia các chuỗi cung ứng, xuất nhập khẩu toàn cầu.
+ Tuân thủ quy định, tiêu chuẩn như HACCP, ISO 22000, GMP thực phẩm là điều kiện bắt buộc để được cấp phép sản xuất và lưu hành.
Các nhà máy sản xuất thực phẩm cần áp dụng tiêu chuẩn phòng sạch thực phẩm
Hầu hết các doanh nghiệp trong ngành thực phẩm đều cần áp dụng tiêu chuẩn phòng sạch, đặc biệt là các lĩnh vực:
Sản xuất sữa, sản phẩm chế biến từ sữa.
Chế biến thịt, thủy sản, đồ tươi sống
Sản xuất đồ hộp, thực phẩm đóng gói.
Sản xuất nước giải khát, bia, rượu.
Chế biến đồ ăn nhanh, thực phẩm đông lạnh.
Sản xuất bánh kẹo
- Bảo vệ chiết rót sản phẩm lỏng
Những cơ sở này thường phải kết hợp nhiều tiêu chuẩn khác nhau để vừa đảm bảo an toàn thực phẩm, vừa đáp ứng yêu cầu xuất khẩu.
2. Các tiêu chuẩn phòng sạch thực phẩm đang áp dụng
3.1 Tiêu chuẩn HACCP – Phân tích mối nguy và kiểm soát điểm tới hạn.
- Đây là hệ thống quản lý an toàn thực phẩm dựa trên nguyên tắc phân tích mối nguy (vi sinh, hóa học, vật lý) và xác định các điểm kiểm soát tới hạn (CCP). Bộ tiêu chuẩn này giúp nhận diện, phòng ngừa và kiểm soát mối nguy từ nguyên liệu đến thành phẩm.
- Tiêu chuẩn này được áp dụng rộng rãi tại các nhà máy chế biến thực phẩm và là yêu cầu bắt buộc ở nhiều quốc gia
3.2 ISO 22000 – Hệ thống quản lý an toàn thực phẩm.
Tiêu chuẩn quốc tế tích hợp HACCP và các yêu cầu quản lý chất lượng.
Áp dụng cho mọi tổ chức trong chuỗi cung ứng thực phẩm, từ sản xuất, vận chuyển, bảo quản đến phân phối nhằm giúp nâng cao khả năng truy xuất nguồn gốc và giảm rủi ro an toàn thực phẩm.
3.3 GMP thực phẩm – Thực hành sản xuất tốt cho thực phẩm.
Đây là bộ tiêu chuẩn quy định điều kiện cơ sở vật chất, thiết bị, vệ sinh cá nhân, quy trình chế biến, đảm bảo phòng sạch ngành thực phẩm phải được thiết kế, vận hành và bảo trì đúng chuẩn.
GMP cũng là tiêu chuẩn nền tảng để triển khai các tiêu chuẩn khác như HACCP, ISO 22000.
3.4 Codex Alimentarius – Bộ tiêu chuẩn quốc tế về vệ sinh và chất lượng thực phẩm.
Đây là tiêu chuẩn do FAO và WHO ban hành. Codex Alimentarius cung cấp các hướng dẫn chi tiết về an toàn thực phẩm bao gồm tiêu chuẩn vệ sinh, kiểm soát vi sinh, ghi nhãn, bao bì và bảo quản.
3.5 ISO 14644 – Ứng dụng cho các khu vực cần kiểm soát bụi/hạt.
- ISO là bộ tiêu chuẩn dùng để phân loại cấp độ sạch của không khí trong phòng sạch theo số lượng hạt bụi.
- Mặc dù bộ tiêu chuẩn này xuất phát từ ngành công nghiệp điện tử và dược phẩm, song, ISO 14644 cũng có thể được áp dụng cho các dây chuyền chế biến thực phẩm nhạy cảm với bụi và vi sinh.
3.4 Tiêu chuẩn phụ trợ khác
EN 1822: Tiêu chuẩn đánh giá hiệu suất lọc của bộ lọc HEPA/ULPA – quan trọng với hệ thống HVAC phòng sạch.
ISO 21501: Tiêu chuẩn cho máy đếm hạt bụi, đảm bảo thiết bị đo đạt độ chính xác cao trong kiểm soát môi trường sản xuất.
>> Xem thêm: [CẬP NHẬT 2025] Tiêu chuẩn phòng sạch iso 14644-1 chi tiết
3. Yếu tố kỹ thuật để đạt tiêu chuẩn phòng sạch thực phẩm
3.1 Yêu cầu về thiết kế phòng sạch thực phẩm
+ Bố trí hợp lý giữa các khu vực như sơ chế, chế biến, đóng gói và lưu kho. Phân tách rõ ràng giữa các khu vực sạch và không sạch.
+ Tiêu chuẩn thiết kế phòng sạch nhà máy thực phẩm cần tạo điều kiện tốt nhất cho các phương án vệ sinh, ngăn chặn sự lây lan ô nhiễm giữa các công đoạn sản xuất với nhau
+ Lựa chọn vật liệu hoàn thiện cho trần, tường, vách ngăn bề mặt nhẵn, chống bám bụi, chống đọng nước, dễ vệ sinh.
+ Cửa chính, cửa sổ phòng sạch phải có cơ chế đóng kín, chống bụi bẩn, ô nhiễm, côn trùng xâm hại từ bên ngoài vào
3.2 Yêu cầu về vị trí phòng sạch ngành thực phẩm
Vị trí xây dựng phòng sạch nhà máy thực phẩm không nên đặt ở những khu vực sau:
- Khu vực bị ô nhiễm, có quá nhiều hoạt động công nghiệp khác, phát thải khói bụi, chất thải
- Nơi dễ bị ngập lụt, cần có biện pháp khắc phục khi lũ lụt xảy ra.
- Nơi có động vật gây hại
- Nơi có chất thải rắn hoặc lỏng, không có phương án loại bỏ.
3.3 Yêu cầu về giải pháp thiết kế
Thiết kế hệ thống HVAC đáp ứng yêu cầu kiểm soát nhiệt độ, độ ẩm và áp suất.
Bố trí luồng không khí một chiều tại các khu vực quan trọng để hạn chế nhiễm chéo.
Tích hợp hệ thống giám sát IoT để theo dõi điều kiện phòng sạch theo thời gian thực.
Áp dụng vật liệu panel kháng khuẩn, sàn epoxy chống trơn trượt, dễ vệ sinh.
Như vậy, việc áp dụng các tiêu chuẩn phòng sạch thực phẩm không chỉ là yêu cầu bắt buộc đối với các doanh nghiệp sản xuất mà còn đảm bảo sức khỏe người dùng, hạn chế các rủi ro và nâng cao năng lực cạnh tranh cho doanh nghiệp.
Với 15+ năm xây dựng nhà máy, nhà xưởng phòng sạch thực phẩm, dược phẩm, điện tử,… INTECH tự hào là đơn vị chuyên cung cấp các giải pháp thiết bị phòng sạch, thiết kế, thi công tổng thể cho doanh nghiệp mang lại nhiều giá trị lớn cho khách hàng. Liên hệ ngay Hotline: 0976 404 895 để được tư vấn hỗ trợ ngay hôm nay.
FAQ
Tiêu chuẩn phòng sạch thực phẩm là bộ quy định về mức độ sạch của không khí, bề mặt và môi trường sản xuất nhằm ngăn ngừa nhiễm vi sinh, bụi bẩn hoặc tạp chất vào thực phẩm. Việc tuân thủ tiêu chuẩn này giúp đảm bảo sản phẩm đạt chất lượng an toàn, kéo dài thời hạn sử dụng và đáp ứng yêu cầu của cơ quan quản lý.
Có. Việc kiểm soát vi sinh vật là yêu cầu bắt buộc để ngăn ngừa nhiễm khuẩn chéo và đảm bảo an toàn thực phẩm, đặc biệt với các sản phẩm chế biến sẵn hoặc thực phẩm ăn liền. Quy trình này thường kết hợp kiểm tra định kỳ mẫu không khí, bề mặt và sản phẩm để đảm bảo giới hạn vi sinh nằm trong mức cho phép.
Thông thường, phòng sạch cần được đánh giá định kỳ ít nhất 1 lần/năm hoặc khi thay đổi dây chuyền, thiết bị hoặc quy trình sản xuất. Việc đánh giá này giúp kịp thời phát hiện các yếu tố có thể ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm và đề xuất biện pháp cải thiện.
Các yếu tố quan trọng gồm: nhiệt độ, độ ẩm, áp suất chênh lệch, lưu lượng trao đổi không khí (ACH), số lượng hạt bụi, vi sinh vật và chất gây dị ứng. Ngoài ra, cần kiểm soát cả quy trình vệ sinh thiết bị và trang phục nhân viên để duy trì điều kiện chuẩn.
Theo ISO 14644, cấp độ sạch được xác định dựa trên số lượng hạt bụi trong một mét khối không khí. Đối với sản xuất thực phẩm, cấp độ thường yêu cầu từ ISO Class 7 đến Class 9 nhưng vẫn phải tùy thuộc vào loại sản phẩm và mức độ rủi ro. Ví dụ, sản xuất sữa bột trẻ em có thể yêu cầu cấp độ cao hơn so với chế biến thực phẩm đóng gói khô.
Tin liên quan